Manat, Azerbaycan’ın ulusal para birimidir. Dünya üzerinde en stabil para birimleri arasında gösterilmektedir. Belli dönemlerde dolar ve Euro’dan daha değerli olduğuna inanılan Manat, renominasyon öncesinde Amerikan doları ile sabitlenmiş ve değer kazandıkça dalgalı kur piyasasına geçiş yapmıştır. Manat para birimi, 2004 yılından itibaren Azerbaycan devletinin uygulamış olduğu yenileşme ve reform politikası dahilinde tekrar güncellenmiştir. Yenilenen bu politikasının ardından en hızlı gelişin ekonomiye sahip ülkelerden olarak dünya piyasasında üst seviyelere kadar yerleşmiştir. 2005 yılında yüksek enflasyon riskini azaltmak adına yeni para reformları yapılmıştır. Para politikaları ayrıca yabancı yatırımcıların ülkeye gelmesi ve enflasyon riskini azaltması için yeniden güncellenmiştir. Reformlar sayesinde 2008 yılında küresel krize direnen ülke konumuna ulaşmıştır.
Azerbaycan para birimini tasarlayan tasarımcı Robert Kalina’dır. Kalina, Avusturya Merkez Bankası için Euro banknotlarında gösterilen sanat adına 1996 yarışmasının kazanan tasarımı olan T 382 tasarımının da yaratıcısıdır. Euro’yu tasarlamasından dolayı Azerbaycan Manatının Euro’yu taklit ettiği yönünde söylemler olsa da para yasal olarak geçerliliği ispat edilmiş bir para birimidir. Ülkede pek çok madeni para Euro madeni paralarının şeklini ve büyüklüğünü andırmaktadır. En ünlü manat, 50 qepik yani 10 cent değerli birimlerden oluşur. Ülkede tedaviye giren madeni paralar ilk defa Ocak 2006 yılında piyasalara aktif giriş yapmıştır bu madeni paralar da darphane yılı özelliği bulunmaz.
Amerikan doları nedir? Tarihçesi Yazısını inceleyebilirsiniz.
2008 ile 2010 yılları arasındaki küresel kriz etkilememiş ve para birimi piyasaya direnerek sabit kalmayı başarmıştır. Ciddi zararlar görmeden piyasadaki aktif işleyişini sürdüren manat, tarihinin en büyük krizine 1990’lı yıllarda yaşamıştır. Hızlı bir değer kaybına uğrayan para, 1996 yılında dolar ile sabitlenmiştir. Sürekli olarak dalgalanma gösteren kur piyasasında iniş çıkışlara yol açan para değeri 1999 yılında dolar karşısında %15 değer kazanarak yükselişe geçmiştir. Millet Bankası ise sert para politikasını aktif olarak yürüterek 1 Dolar 4940 Manata kadar yükselişe geçmiştir. 2004 yılına kadar sert para politikasını sürdüren ülke bu tarihten sonra bazı yumuşak tedbirler almaya başlamıştır. 2005 yılında Azerbaycan cumhurbaşkanının emriyle ülkede etkin esaslı bir para reformu başlatılmıştır. Renominasyonu gerçekleştirilerek paranın piyasadaki varlığı yasal sınırlar çerçevesinde korunmuştur.
Yeni manata geçiş yapılma tarihi Ocak 2006’dır. Ülkenin döviz ve borsa rezerve para birimi ile der kazanmıştır. 1 Ocak 2007 tarihinde tamamen yeni manada geçilerek bu konuda herhangi bir sınır konulmamıştır. Sürekli olarak Manatın yenilenmesi uygulamaları sürecin sorunsuz işlediğini de kanıtlar niteliktedir. Azerbaycan para birimi, Türk Lirası karşısında en değerli dövizlerden biri olarak gösterilmiştir. Güncel kur piyasası gereğince 1 Azerbaycan manatı 2,24 eşitlenmiştir. Bu 1 Ocak 1994 tarihinden itibaren ise Azerbaycan piyasalarında aktif olarak manat para birimi kullanılmaktadır. Renominasyon döneminde bir yeni Azerbaycan Manatının karşılığı 5000 eski Azerbaycan Manatına eşdeğer olarak kabul edilmiştir. Yeni Manatların hepsi ülkenin farklı siyasal, ekonomik, ve politik olayına göre tasarlanmıştır.
Azerbaycan Manatının anlamı medeniyet, edebiyat, devletçilik gibi kavramları temsil etmektedir. 1 manat medeniyeti, 5 manat edebiyatı ve 10 manat devletçiliği temsil eder. 50 manat eğitim ve geleceği, 100 Manat ekonomik gelişmişlik anlamına gelmektedir banknotların arka yüzlerinde ise 1, 10, 50, 100 Manatta antik Azerbaycan’ın halı süsleri bulunmaktadır. 5 manatın arka yüzünde Kobiustan Milli Parkı üzerinde bulunan taş çizimleri yer alırken eski Türk alfabesi örneklerini içeren çok sayıda sembollerde bulunmaktadır. 20 manatın arka yüzünde de barışın sembolü vardır.
Manatlar arasında en sık kullanılanları şu şekilde sıralanabilir:
Seracılık hibe desteği nedir, nasıl alınır Yazısına da göz atabilirsiniz.
Türk Lirası ile Azerbaycan Manatı paritesi döviz kur politikalarında işlem görür nokta Parite doğru orantılı olacak şekilde hareket eder ve Türk Lirası ile de karşıt dövizi olacak şekilde ters orantılı olarak işlem görmektedir. Azerbaycan manatı ve Türk lirasının 1 yıllık fiyat değişimi aşağıdaki gibi verilmiştir:
Ülke ekonomisinde manat ve döviz kurları en çok petrol kaynakları üzerinde gerçekleştirilen yatırımlar için kullanılmaktadır. Bakü, Tiflis, Ceyhan petrol boru hattı boyunca Azerbaycan petrolü Türkiye’nin Akdeniz kıyılarına ulaştırılmaya çalışılırken jeopolitik konum ve ekonomik gelişmişlik seviyesini de büyük ölçüde etkilemektedir. Özellikle ülke ekonomisinde Petrol, tarım arazisi, doğalgaz, demir cevheri gibi değerler ile daha çok dolaşım ve yatırım amaçlı kullanılmaktadır. Ham petrol üretimi 2006 yılında 600 bin varil olurken son zamanlarda bu değer 1 milyon varile kadar yükselmiştir.
Amerikan Doları ile Azerbaycan Manatı paritesi değerleri karşıt döviz uygulamasını esas almaktadır. Azerbaycan manatı karşıt döviz olarak kullanılmakta olup bu konudaki paritesi ise ters orantılı olacak şekilde yapılandırılmıştır. Amerikan doları ise parite ile doğru orantılı olacak şekilde uygulanmaktadır. Dolar değer kazandıkça parite değeri de doğal olarak artmaktadır. 5 Mart 2017 tarihinde 1 Dolar 1,7825 manat eşitliğine tekabül eder. 2015 yılında ise sabit kurdan vazgeçilerek Manat para değerinde büyük bir değer kaybı yaşanmıştır. 1 yıllık süreçte en düşük seviyeye yerleşen manat değeri 11 Nisan 2017’de 1,6650 değeri ile sisteme kaydedilmiştir.
Anasayfa
Canlı Borsa
Borsa
Döviz Kurları
Altın
Hisse Senetleri
Endeksler
Kripto Paralar
Döviz Hesaplama
Döviz Çevirici
Kredi Arama
Ali Bilgili
